Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich 23.04.2023

23.04.2023

Tegoroczne obchody Dnia – organizowane już po raz 29. – odbywać się będą pod hasłem „Języki rdzenne!”, nawiązującym do trwającej od ubiegłego roku Dekady ONZ, proklamowanej dla promocji różnorodności językowej i wielojęzyczności. Spośród prawie 7000 istniejących wciąż języków – z których wiele zanika – większość jest używana przez ludy tubylcze, reprezentujące znaczącą część różnorodności kulturowej świata.

Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, tradycyjnie poświęcony jest promocji literatury i czytelnictwa, a także problematyki związanej z ochroną praw autorskich. Co roku staje się okazją do dyskusji na temat roli książki jako źródła wartości i wiedzy, a także skarbnicy dziedzictwa niematerialnego i różnorodności kulturowej oraz narzędzia dialogu. Dla większości ludzi jest to po prostu święto promujące radość obcowania z książką i z czytania.

Co roku, 23 kwietnia, na całym świecie odbywają się uroczystości mające na celu uznanie pozycji książek jako łącznika między przeszłością a przyszłością, pomostu między pokoleniami i kulturami.

Z tej okazji UNESCO oraz organizacje międzynarodowe reprezentujące trzy główne sektory branży książkowej: wydawców, księgarzy i biblioteki, wybierają Światową Stolicę Książki, aby poprzez własne inicjatywy nadać obchodom Dnia odpowiedni wymiar.

W 2023 roku Światową Stolicą Książki została mianowana przez Dyrektor Generalną UNESCO Akra (stolica Ghany). Tam właśnie 23 kwietnia rozpocznie się, trwające przez cały rok, święto książki. Złożą się na nie wydarzenia literackie, organizowane we współpracy z pisarzami latynoamerykańskimi, projekty artystyczne łączące teatr, muzykę i literaturę oraz wykorzystanie lokalnych rozgłośni radiowych do czytania i promocji poezji.

Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich proklamowany został w 1995 roku, na 28. Sesji Konferencji Generalnej UNESCO. Historycznie, idea święta książki ma swój początek w Katalonii i sięga roku 1930. Data obchodów – 23 kwietnia – związana jest z rocznicą urodzin lub śmierci kilku wielkich pisarzy: Szekspira, Cervantesa, Druona i Nabokova.

W Światowym Dniu Książki i praw Autorskich UNESCO zachęca uczniów, nauczycieli, czytelników z całego świata, a także wydawców i bibliotekarzy – nas wszystkich, do dzielenia się pasją do literatury i wyrażania miłości do czytania za pośrednictwem mediów społecznościowych, takich jak np.: #WorldBookDay

Jak pokazują najnowsze badania w Polsce więcej czytają ludzie młodzi. 72% badanych nastolatków było w ubiegłym roku czytelnikami książek. Aż 18% deklarowało czytanie siedmiu i więcej książek. Czytelnictwo starszych pozostaje na niskim poziomie z 2021 roku.

Listopadowe badanie dokumentuje wzrost zainteresowania książkami wśród osób w wieku 15–18 lat, które wracają do czytelniczych praktyk sprzed pandemii: czytelnikami książek było 72% badanych nastolatków (60% w 2021 r.). 18% było intensywnymi czytelnikami, deklarowało czytanie 7 i więcej książek. Oznacza to duży wzrost z 5% w 2021 roku.

Od 1992 roku Biblioteka Narodowa prowadzi systematyczne badania czytelnictwa na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie osób w wieku 15 i więcej lat. W każdym z kolejnych badań zadawane są zarówno pytania monitorujące, jak też – różniące się w kolejnych badaniach – pytania dodatkowe umożliwiające pogłębione zrozumienie wybranych zagadnień czytelniczych.